Zasady koszykówki

Choć w Polsce koszykówka nie jest najpopularniejszym sportem, zdecydowanie ma ona swoich miłośników. Wiele osób kibicuje drużynie narodowej czy lokalnemu zespołowi oraz śledzi rozgrywki zza oceanu w najpopularniejszej lidze świata, czyli NBA. Przeczytaj artykuł i sprawdź, jakie są zasady koszykówki.

Zasady koszykówki 

Mecz koszykówki składa się z czterech kwart. W większości lig na świecie czas trwania jednej kwarty to 10 minut, natomiast wyjątek stanowi NBA, gdzie jej długość to 12 minut. W przypadku braku rozstrzygnięcia w regulaminowym czasie, rozgrywane są 5-minutowe dogrywki, które nie mają limitu. Gra toczy się do momentu wyłonienia zwycięzcy.

Po pierwszej oraz trzeciej kwarcie następują 2-minutowe przerwy, a po pierwszej połowie (czyli po dwóch kwartach) przerwa trwa 15 minut. Warto znać też kilka podstawowych pojęć, które można usłyszeć podczas oglądania meczu koszykówki:

• „martwa piłka” – oznacza piłkę, która nie może być zagrywana, co dzieje się w momencie, gdy jedna z drużyn zdobędzie punkt, sędzia użył gwizdka albo rozlegnie się dźwięk kończący akcję lub mecz,
• wprowadzenie piłki do gry – czyli rozpoczęcie gry przez gracza stojącego poza boiskiem, a miejsce to wyznacza sędzia; zawodnik wprowadzający nie może dotknąć piłki wprowadzonej na boisko przed dotknięciem przez nią innego z graczy, 
• szarżowanie – niedozwolony kontakt osobisty zawodnika z piłką lub bez niej,
• kroki – to błąd polegający na zrobieniu więcej niż dwóch kroków z piłką,
• zasłona – to ofensywny element taktyczny, wykonywany przez zawodnika bez piłki, który polega na ustawieniu się względem obrońcy rywali, kryjącego gracza z piłką tak, by nie miał on możliwości przerwania akcji,
• rzut sędziowski – rozpoczyna się nim pierwszą kwartę meczu, sędzia główny podrzuca piłkę w kole środkowym pomiędzy dwoma zawodnikami z obu zespołów,
• faul obustronny – to moment, gdy zawodnicy przeciwnych drużyn popełniają faul jednocześnie, po jego odgwizdaniu gra jest wznawiania przez zespół, który był przy w posiadaniu piłki,
• faul osobisty – to każde niedozwolone zetknięcie gracza z przeciwnikiem, który obowiązuje zarówno w przypadku, gdy piłka jest żywa, ale też martwa,
• faul dyskwalifikujący – to rażące wykroczenie, które skutkują usunięciem ukaranego zawodnika (ale też trenera lub członka sztabu szkoleniowego) z boiska lub strefy poza nim,
• faul techniczny – to naruszenie zasad gry poprzez niesportowe zachowanie, może to być symulowanie, obrażanie lub lekceważenie sędziów oraz naruszenie ich nietykalności (nie tylko zawodnik może go popełnić, ale też osoby poza boiskiem, np. trener),
• faul niesportowy – czyli faul, który nie jest spowodowany próbą zagrania piłki i ma niższą wagę niż zwykły faul (karą mogą być rzuty wolne – jeden, dwa lub trzy).

W koszykówce istnieje limit fauli. Zwykle jest to pięć wykroczeń (w NBA sześć) przypadających na jednego zawodnika, jednak wykorzystanie pełnej puli wyklucza faulującego z dalszej gry i musi on opuścić boisko.

Zawodnicy w koszykówce – opis pozycji 

Drużyna koszykarska liczy zwykle 12 graczy, ale w meczu może brać udział jednocześnie tylko 5. Choć mogłoby się wydawać, że przez dynamikę tej gry zawodnicy muszą być wszechstronni, to jednak każdy z nich ma inne naturalne predyspozycje, które są odpowiednie dla różnych pozycji. Od skrupulatnego wypełniania należących do nich zadań zależy sukces całego zespołu.

Rozgrywający

To gracz prowadzący drużynę. Zwykle najdłużej posiada piłkę i musi świetnie orientować się w sytuacji panującej na boisku. Rozpoczyna on budowanie akcji, ale równie często kończy akcje oponentów. Zazwyczaj na tej pozycji gra najniższy zawodnik z drużyny, który posiada potężny wyskok, pozwalający mu radzić sobie z wysokimi skrzydłowymi po stronie przeciwnika.

Center (zawodnik środkowy)

Jego rola to rozgrywanie piłki spod kosza oraz zdobywanie jak największej liczby punktów z tego miejsca, które jest mocno bronione przez rywali. Najczęściej na tej pozycji grają osoby wysokie i silne, mające możliwość walki o piłkę pod koszem.

Rzucający obrońca

Popularne jest stwierdzenia, że jest to najbardziej wymagająca pozycja. Zawodnik pełniący tę rolę musi świetnie odbierać piłkę przeciwnikom, perfekcyjnie kozłować, a równocześnie mieć znakomitą orientację na boisku, gdyż często zastępuje rozgrywającego. Rzucający obrońcy często zdobywają dla drużyny najwięcej punktów.

Silny skrzydłowy

To pozycja wspierająca. Zawodnik zwykle gra tyłem do kosza, a rzuty zazwyczaj wykonuje z półdystansu. Od jego szybkości i sprawności zależy rozdzielenie ciężaru akcji między różnymi partiami boiska. Jest obrońcą, ale musi potrafić rozegrać akcje ofensywne.

Niski skrzydłowy

To pozycja, na której zadania zależą głównie od przebiegu spotkania i są ustalane na bieżąco. Taki zawodnik jest zwykle odpowiedzialny za narzucanie piłek za trzy punkty i przechwytywanie podań. Stale dynamicznie szuka dla siebie odpowiedniego miejsca na parkiecie. Wiele zespołów wykorzystuje tę pozycję do stałego pilnowania rozgrywającego boiskowych rywali.